Cataractoperatie (Staar)
Een cataract (staar) is een oogziekte waarbij de normaal heldere ooglens troebel of opaak wordt waardoor een verlies van het gezichtsvermogen ontstaat
De ooglens is belangrijk om het licht op de achterkant van het oog (het netvlies) te scherpen zodat de beelden zich helder en zonder vervorming weergeven wat dus gebeurt wanneer de lens vertroebeld bij staar. Staar ontwikkeld zich meestal zeer geleidelijk aan naarmate we ouder worden maar in sommige gevallen ontwikkeld het zich erg snel. Gewoonlijk tast het beider ogen aan, maar het komt ook wel voor dat het in een oog sneller ontwikkeld dan in het andere. Staar komt heel vaak voor en ongeveer 60% van mensen over de 60 jaar krijgen er last van.
Waarom precies staar zich ontwikkeld is onbekend; maar de meeste gevallen van staar ontstaan door veranderingen in de eiwit structuur binnen de ooglens dat zich gedurende vele jaren optreed en de lens troebel maakt. In sommige gevallen komt het voor dat staar bij de geboorte al aanwezig is of tijdens de kinderjaren als gevolg van erfelijke enzymdefecten, een ander erfelijke ziekte, of systemische congenitale infecties. Een ernstig oog trauma, oogchirurgie of intraoculaire ontsteking kunnen ook de oorzaak zijn om staar sneller te laten ontwikkelen. Andere oorzaken die tot staar op vroege leeftijd kunnen leiden zijn een overmatige blootstelling aan ultraviolette licht, blootstelling aan ioniserende straling, diabetes, roken of het gebruik van bepaalde medicijnen, waaronder andere inhalatiesteroïden. Andere geneesmiddelen die een matige verbinding hebben met staar hebben betrekking tot het langdurig gebruik van statines en fenothiazinen.
Bij het ontwikkelen van staar krijgen de mensen moeite met dingen te doen die ze leuk vinden. De meest voorkomende klachten zijn moeite met ‘s avonds autorijden, lezen of reizen. Dit zijn bezigheden waarvoor een helder zicht noodzakelijk is.
De ontwikkeling van staar wordt vaak gelijkgesteld aan het kijken door een vuile voorruit of vegen vet op de lens van een camera. Staar kan verschillende klachten van zicht veranderingen veroorzaken, waaronder wazig zicht, moeite met verblinding (sterke zonlicht of ‘s nachts de koplampen van een auto), doffe kleur zicht, verhoogde bijziendheid gepaard met frequente veranderingen in het recept van lenzenvloeistof en af en toe dubbelzicht in een oog. Een verandering van brillenglazen kunnen in het begin helpen wanneer er een verandering komt in het staar; maar zodra het staar dichter en troebeler wordt dan wordt het zicht ook troebeler en dan helpen sterkere glazen en lenzen niet meer.
Meestal ontwikkeld staar zich geleidelijk aan en is niet pijnlijk en het wordt ook niet in verband gebracht met enig roodheid van het oog of ander symptomen tenzij ze uiterst gevorderd zijn. Snelle en/of pijnlijke veranderingen in het gezichtsvermogen wekken vermoedens op voor ander oogziekten en moeten nagekeken worden door een specialist.
Staar wordt ontdekt door matte ooglenzen, gedurende een oogonderzoek door een specialist. De abnormale lens kan bekeken worden door verschillen gespecialiseerde kijkinstrumenten. Door verschillende tests uit te voeren kan uw arts u vertellen hoeveel staar uw gezichtsvermogen beïnvloed. Gebruikelijke oogtesten omvatten het testen van zicht scherpte, gevoeligheid voor verblinding, kleurenzicht, contrastgevoeligheid en een grondig onderzoek van alle onderdelen van uw oog. Uw arts zal onderzoeken of uw zicht verlies niet te wijten is aan andere oogproblemen zoals diabetes, glaucoom of maculadegeneratie.
De meeste voorkomende staar heeft te maken met ouderdom en ontwikkeld zich langzaam en de meeste mensen krijgen het pas in de gaten dat hun gezichtsvermogen verminderd wanneer het al in een ver gevorderde staat is. Ondanks dat u gezegd wordt dat u staar heeft is het niet noodzakelijk dat u een operatie moet ondergaan totdat het uw gezichtsvermogen beïnvloed. De ontwikkeling van staar in onvoorspelbaar; sommige staar blijft bij een matte lens en ontplooit nooit tot een vertroebeld zicht zodat een behandeling nodig is, terwijl andere zich weer snel ontwikkelen. Dit houd dus in dat de beslissing om een staaroperatie te ondergaan afhangt van de situatie van elke patiënt. Uw arts zal in staat zijn om u te vertellen hoeveel gezichtsvermogen u heeft verloren als gevolg van staar en hoeveel u terug kunt verwachten wanneer u kiest voor een operatie.
Oogartsen kunnen u tijdens een routine onderzoek vermelden dat u staar ontwikkeld ook al ervaart u nog geen symptomen. Hoewel uw arts u kunt vertellen wanneer u voor het eerst staar begint te ontwikkelen, bent u meestal de eerste persoon die de veranderingen opmerkt in uw zicht dat eventueel een staaroperatie zou kunnen vereisen. Vertroebeling van de lens kan op elke leeftijd beginnen, maar het is ongewoon dat het voor de 40ste levensjaar voorkomt. Niettemin krijgen de meeste mensen pas last van de symptomen van staar vele jaren nadat het begint te ontwikkelen. Staar kan veilig in de gaten worden gehouden zonder dat u een behandeling nodig heeft totdat u veranderingen in uw zicht opmerkt.
Een operatie wordt aanbevolen aan diegene die een aanzienlijk gezichtsvermogen verlies hebben en bij wie staar dubbelzien veroorzaakt. Wanneer u een ander ernstige oogziekte heeft dat niets met staar te maken heeft dan kan uw oogarts een operatie afkeuren. Het kan soms voorkomen dat na een oogtrauma of eerdere oogchirurgie het moeilijk is voor de oogarts om het netvlies achter de oog te bekijken; in deze gevallen kan het toch nog wenselijk zijn om het staar te verwijderen zodat verdere ontwikkeling op het netvlies of oogzenuw en behandelingen bevordert kunnen worden. De chirurgische ingreep kan persoonlijk worden aangepast aan andere medische problemen. Een staaroperatie wordt in het algemeen met minimale sedatie uitgevoerd en duurt meestal minder dan 30 minuten. Hierdoor wordt er maar een kleine druk op het hart of longen beoefend.
Een refractieve chirurgie, zoals bijvoorbeeld LASIK, kan een indicatie zijn als een voorafgaand chirurgie voor een staaroperatie.
Staar is een medische aandoening en de verzekeringsmaatschappijen vergoeden in doorgaans de gehele of gedeeltelijke kosten van een staaroperatie, waaronder ook de voor en na operatieve zorg valt. Informeer bij uw arts over de betreffende kosten.
De standaard staaroperatie wordt in een ziekenhuis of polikliniek uitgevoerd. De meest voorkomende staaroperatie wordt op dit moment uitgevoerd door een ingreep dat phacoemulsificatie wordt genoemd. Met behulp van een operatiemicroscoop maakt de chirurg een kleine incisie in het oppervlak van het oog vlakbij de hoornvlies. Een dunne ultrasone sonde, die vaak door de patiënt verward wordt als laser, wordt in het oog gebracht en via de ultrasone trillingen (phacoemulsificatie) wordt de vertroebelde lens opgelost. Deze kleine gefragmenteerde stukjes worden vervolgens opgezogen door dezelfde ultrasone sonde. Zodra het staar verwijderd is wordt er een kunstlens op het dunne kapselzakje geplaatst waar eerst het staar zat. Deze lens is essentieel om het scherpstellen van uw ogen te begunstigen na de operatie.
Zoals de natuurlijke lens een cruciale rol speelt voor het scherpstellen van licht voor een zuiver zicht, is een kunstlens implantatie bij een staaroperatie noodzakelijk ter vervangen van de natuurlijke lens om op die manier de beste resultaten te boeken. Daar de implantaat in of vlakbij de oorspronkelijke positie van de verwijderde lens wordt geplaatst wordt het zicht hersteld en de perifereblikveld, dieptezicht en beeldvorming worden niet aangetast. Kunstlenzen blijven meestal permanent op hun plaats zitten en worden niet door de patiënt en andere opgemerkt.
Er zijn een verscheidenheid aan intra-oculaire lens soorten beschikbaar voor implantatie, zoals monofacale, toric en multifocale intra-oculaire lenzen.
Voorafgaand aan uw chirurgie zal uw oogarts alle stappen van de ingreep met u doornemen. Uw oogarts of zijn medewerker zal u een aantal vragen stellen over uw medische geschiedenis en een klein onderzoek uitvoeren. U moet met uw oogarts overleggen, indien het geval, welke medicijnen u niet mag innemen voor de operatie. Voor de operatie worden verschillende berekeningen gedaan om de juiste sterkte te bepalen van de te implanteren intra-oculair lens. De kunstlens wordt gekozen aan de hand van de grootte van het oog en de kromming van de hoornvlies (het doorzichtige deel van de buitenkant van het oog waar het licht door naar binnenvalt).
Het is belangrijk te onthouden om alle vóór operatieve instructies op te volgen, wat in kan houden dat u na middernacht voor uw operatiedag niets meer mag eten of drinken. Een staaroperatie is een poliklinische behandeling dus moet u ervoor zorgen dat u iemand heeft die u naar huis rijdt na de operatie. De meeste staaroperaties worden in een polikliniek of ziekenhuis uitgevoerd. U zult zich een paar uur voor de operatietijd moeten melden. U zult uw anesthesist aantreffen die samen met uw oogarts bepaald wat voor soort verdoving u nodig zult hebben. De meeste staaroperaties worden uitgevoerd onder een minimale verdoving zonder u in te laten slapen. Verdovende druppels of een injectie rond uw oog zal worden aangebracht om het gevoel in uw oog te verminderen.
Tijdens de ingreep zullen er, buiten uw oogarts, verschillende mensen in de operatiezaal aanwezig zijn. Deze zijn uw anesthesist en operatiezaalverpleegkundige. Ondanks dat een staaroperatie in doorsnee niet veel pijn bezorgt wordt er een kleine hoeveelheid aan medicatie gebruikt om het ongemak te minimaliseren. De daadwerkelijke verwijdering van de vertroebelde lens duurt ongeveer 20 minuten. U kunt een druk gevoel opmerken van de instrumenten die gebruikt worden tijdens de ingreep. Nadat u de operatiezaal verlaten heeft wordt u naar de herstelkamer gebracht waar uw arts oogdruppels voor zal schrijven die u een paar weken moet gebruiken na de operatie. Ondanks een gevoel van ongemak voelen de meeste patiënten geen pijn na de operatie; mocht u eventueel afnemende gezichtsvermogen of pijn ervaren dan moet u onmiddellijk contact met uw arts opnemen.
Na de operatie zult u binnen de eerste paar dagen terug moeten komen voor onderzoek en daarna nog een paar keer tijdens de eerste paar weken na de operatie. Gedurende deze periode moet u oogdruppels gebruiken om infectie en ontstekingen te voorkomen. De meeste mensen merken al binnen een paar dagen dat hun zicht verbeterd is en dat ze al weer aan het werk kunnen. Tijdens de verschillende opvolgende consulten zal uw arts op complicaties controleren. Zodra het zicht gestabiliseerd is past uw arts een bril aan, indien noodzakelijk. De soort intra-oculaire lens die geïmplanteerd is zal uitmaken wat voor glazen u nodig heeft voor optimaal zicht.
Artsen die deze medische procedure uitvoeren
Coördinator van de Oogheelkunde Afdeling van het Lusíadas Porto Ziekenhuis
Met een diploma in Geneeskunde van de Faculdade de Medicina da Universidade do Porto en een Specialisme diploma in Oogheelkunde van de Orde van Medische Specialisme was Dr. Rui Martinho een Assistent van het Europese Raad en de Coördinator van de Oogheelkunde Afdeling van het Lusíadas Porto Ziekenhuis sinds 1998.
Hij is lid van de Portugese Vereniging van Oogheelkunde, de Amerikaanse Academie van Oogheelkunde en de Europese Vereniging van Cataract en Refractieve Chirurgie.
Retina Heelkunde, Refractieve Chirurgie (LASIK), Cataract (Staar), Laser
Oogarts bij het Lusíadas Porto Ziekenhuis
Met een diploma in Geneeskunde en een Specialisme in Oogheelkunde is Dr. Jorge Palmares werkzaam in het Lusíadas Porto Ziekenhuis sinds 1998. Hij is de coördinator van de Portugese Groep van Ontstekingen, Lid van de Commissie van de Oogheelkunde College Van de Orde van Medische Specialisme en in Samenwerking met - Tear Film & Ocular Surface Society en hij was lid van het College Raad van Oogheelkunde.
